9 stycznia 2023 roku weszła w życie pierwsza grupa przepisów uchwalonych przez FIFA 16 grudnia 2022 roku dotycząca regulacji tego zawodu. Jakie są najważniejsze zmiany i na co należy zwrócić uwagę już teraz?
ZMIANY, ZMIANY!
FIFA przemodelowała cały sposób podejścia do materii agentów piłkarskich. Wprowadzony w roku 2015 system deregulacji zawodu i wprowadzenia pośredników transakcyjnych w powszechnej opinii się nie sprawdził. Rzeczywistość wygenerowała liczne patologie, w tym związane z dopuszczeniem do zawodu osób nieposiadających odpowiednich kwalifikacji. Intensywne prace FIFA skutkowały przejęciem nowych regulacji i uregulowania nowego zawodu agenta piłkarskiego, wykonywanego na podstawie licencji wydawanych przez FIFA.
Większość najważniejszych postanowień, w tym tych dotyczących samego wykonywania czynności agenta piłkarskiego wejdzie w życie 1 października 2023 roku.
Cześć przepisów weszła jednak w życie już od 9 stycznia 2023 roku i to im musimy się teraz szczegółowo przyjrzeć.
CO OBOWIĄZUJE OD 9 STYCZNIA 2023 ROKU?
Obowiązują już od 9 stycznia 2023 roku przepisy dotyczące uzyskania licencji agenta piłkarskiego. Zgodnie z nimi agentem piłkarskim będzie mogła zostać tylko osoba fizyczna. Nadal będą mogły funkcjonować agencje w rozumieniu podmiotów prawa, jednak czynności agenta piłkarskiego będzie mógł wykonywać wyłącznie licencjonowany agent będący osobą fizyczną. Inne osoby nieposiadające licencji będą mogły wykonywać czynności pomocnicze jednak bez możliwości świadczenia samych usług agenta piłkarskiego.
FIFA wprowadziła specjalne wymogi dla osób ubiegających się o licencję. Między innymi osoby takie muszą wykazać się niekaralnością, nie być skazanymi za określone przewinienia dyscyplinarne - w tym nigdy nie być zawieszonymi na dłużej niż dwa lata, nie posiadać praw w klubie piłkarskim, akademii lub lidze zawodowej oraz nie być zatrudnionymi w FIFA, klubie piłkarskim, federacji czy lidze zawodowej. Ponadto w ciągu 24 miesięcy przed aplikacją nie mogą one wykonywać czynności agenta bez zezwolenia, a w ciągu pięciu lat przed złożeniem aplikacji nie mogą ogłosić upadłości lub być większościowym udziałowcem, lub członkiem zarządu podmiotu, który zbankrutował. Na 12 miesięcy przed aplikacją kandydat na agenta nie może mieć żadnego udziału w biznesie bukmacherskim.
Powyższe warunki muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o uzyskanie licencji, jak również przez cały okres jej posiadania.
Po wstępnej kontroli wniosku kandydat na agenta musi zdać egzamin. Egzamin obejmuje wiedzę z przepisów prawa piłkarskiego i będzie miał charakter testu wielokrotnego wyboru. Egzamin zostanie przygotowany przez FIFA, przeprowadzą go zaś krajowe federacje. Każda federacja będzie mogła ustalić opłatę za przeprowadzenie egzaminu pokrywającą jego koszty. Test będzie składał się z 20 pytań. Dla zdania egzaminu należy poprawnie odpowiedzieć na 15 z nich.
Znamy już terminu egzaminów przed wejściem w życie nowego systemu. Dla wniosków złożonych od 9 stycznia 2023 do 15 marca 2023 roku egzamin odbędzie się w dniu 19 kwietnia 2023 roku, a dla wniosków złożonych od 1 maja 2023 do 31 lipca 2023 roku w dniu 20 września 2023 roku.
Zdanie egzaminu to jednak nie wszystko. W celu uzyskania licencji potrzeba będzie uiścić roczną opłatę za licencję. Jej wysokości każdorocznie będzie podawana przez FIFA. Licencja agenta piłkarskiego FIFA będzie licencją imienną, nieprzenoszalną na inne podmioty. Na jej podstawie będzie możliwe świadczenie usług agenta piłkarskiego na całym świecie. FIFA ponadto nakazuje agentom obowiązek doskonalenia zawodowego, a konkretne obowiązki z tym związane będzie publikować na bieżąco.
Istnieje pewien wyjątek od obowiązku zdania egzaminu osoby, które uprzednio posiadały licencję agenta FIFA na mocy obowiązujących przed rokiem 2015 regulacji FIFA, a później wykonywały zawód pośrednika transakcyjnego, w razie spełniania wymagań mogą zostać zwolnieni ze zdawania egzaminu.
Od stycznia bieżącego roku obowiązują już także przepisy przejściowe dotyczące umów o reprezentację. Umowy zawarte przed 16 grudnia 2022 roku, o ile spełniają minimalne wymagania, co do uchwalonej formy, będą obowiązywać aż do końca okresu ich obowiązywania. Te wymogi to oznaczenie stron, okres obowiązywania, kwota wynagrodzenia agenta, opis usług i podpisy stron.
OKRES PRZEJŚCIOWYUmowy zawarte po tej dacie oraz aneksy do starszych umów sporządzone po dniu 16 grudnia 2022 roku, będą musiały od 1 października 2023 roku już spełniać kryteria nowych przepisów.
Wszystkie osoby posiadające umowy o reprezentację, których termin obowiązywania wybiega za 30 września 2023 roku, będą musiały mieć licencję, aby świadczyć usługi na ich bazie.
NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY OD 1 PAŹDZIERNIKA 2023 ROKU
Poza systemem licencji branżę agentów czekają ogromne zmiany. Oto najważniejsze z nich.
Umowy z zawodnikami będą mogły być podpisywane na maksymalnie dwa lata. Nie będą ważne wszelkie klauzule automatycznie przedłużające ten okres lub opcje.
Umowy na reprezentację będą mogły być rozwiązanie wyłącznie z ważnych przyczyn rozumianych jako obiektywny brak możliwości dalszej współpracy. Zawodnik będzie mógł podpisać umowę z nowym agentem na nie dłużej niż dwa miesiące przed końcem obecnie obowiązującej umowy. Wprowadzone zostaną ograniczenia wysokości prowizji w wysokości 5% wynagrodzenia kontaktowego dla zawodników i klubów pozyskujących (tu możliwa także jednoczesna reprezentacja obu stron), a powyżej kwoty rocznego uposażenia 200 000 amerykańskich dolarów, 3% oraz 10% kwoty transferu dla klubu odstępującego. W przypadku kontraktu wartego więcej niż 200 000 amerykańskich dolarów rocznie klub nie będzie mógł zapłacić prowizji zawodnika w jego imieniu.
Wprowadzono także konkretne obowiązki i domniemania niepozwalające na świadczenie innych usług oraz konflikt interesów. W szczególności zabroniona będzie podwójna reprezentacja poza sytuacją, gdy agent reprezentuje zawodnika i klub pozyskujący za pisemną zgodą obu stron. Wyeliminowany zostanie absolutny zakaz pobierania wynagrodzenia od małoletnich. Teraz będzie to możliwa w razie podpisania przez takiego zawodnika profesjonalnego kontraktu. Wprowadzono także szereg obowiązków, polegających na konieczności składania dokumentów do FIFA poprzez już działającą platformę Agents.fifa.com. W przypadkach większych płatności agentów będą dokonywane przez nowy podmiot płatniczy FIFA Clearing House, który działa od listopada 2022 roku. Umowa o reprezentację nie będzie mogła wyłączyć prawa zawodnika do samodzielnego zawarcia kontraktu i nie może zobowiązywać go do zapłaty w takiej sytuacji na rzecz agenta. Ustalono także, że prowizje z transferów mają być wypłacane sukcesywnie wraz ze spływem należności od klubu pozyskującego zawodnika. Przesądzono także, że z chwilą rozwiązania kontraktu agent nie będzie już uprawniony do kolejnych rat prowizji.
Spory dotyczące agentów także wracają do FIFA. Służyć ich rozwiązywaniu będzie specjalnie do tego powołana izba FIFA Football Tribunal.
CO DALEJ?
Niewątpliwie czeka nas rewolucja w zawodzie agenta, nowe regulacje są bowiem bardzo restrykcyjne. Założenia reformy trzeba uznać za bardzo słuszne, pozostaje więc czekać na egzekucję przepisów w praktyce.
Środowisko pośredników transakcyjnych jest oburzone uchwalonymi regulacjami, jako niezgodnymi z prawem UE, i zapowiada sądową batalię o ich wyeliminowanie. Czy to się uda? Przekonamy się wkrótce.
MATEUSZ STANKIEWICZ, radca prawny
www.stankiewicz-kancelaria.pl
Twitter: @Mat_Stankiewicz
![Relacje transferowe na żywo [LINK]](img/ads/relacje.jpg)
