Dlaczego UEFA musiała ukarać Legię

Przed godziną jedenastą Bogusław Leśnodorski, mniejszościowy akcjonariusz i prezes zarządu Legii, w emocjonalnym tweecie poinformował, że w tej edycji Ligi Mistrzów mistrzowie Polski już nie zagrają.

 

Sprawa niemalże natychmiast zyskała status breaking news, nie tylko w mediach sportowych. Zamiast jednak próby wyjaśnienia, dlaczego UEFA postąpiła w ten, a nie inny sposób, niektórzy dziennikarze podważali zasadności zastosowania w stosunku do Legii obowiązujących ją regulacji prawnych, inni (działacze, trenerzy, piłkarze i byli piłkarze,  piłkarscy „eksperci”) wyrażali swoje smutek i rozgoryczenie, nieraz przyznając się do nieznajomości przepisów. Ale po kolei.

 

 

 

I. Czerwona kartka Bereszyńskiego

 

Fakty

 

Była 67' minuta meczu ostatniego spotkania Legii w fazie grupowej minionej edycji Ligi Europy, przeciwko Apollonowi Limasol. Legia prowadziła 2:0. Gaston Sangoy, pomocnik gospodarzy, ostro faulował Jakuba Rzeźniczaka. Do rywala błyskawicznie doskoczył Bartosz Bereszyński, powalając go na murawę. Po chwili zamieszania arbiter pokazał Songoy'owi oraz prawemu obrońcy Legii po czerwonej kartce.

 

 

Przepisy

 

Zgodnie z art. 22 pkt. 1 Regulaminu rozgrywek Ligi Europy w sezonie 2013/2014 (Regulations of the UEFA Europa League, 2012-15 Cycle, 2013/14 Season):

 

As a rule, a player who is sent off the field of play is suspended for the next  match in a UEFA club competition. The Control and Disciplinary Body is entitled to augment this punishment. For serious offences the punishment can be extended to all UEFA competition categories. 

 

Tłumaczenie*:

 

Co do zasady, zawodnik wykluczony z gry zostaje zawieszony na następny mecz rozgrywek klubowych UEFA. Komisja Dyscyplinarna może jednak wydłużyć karę. W przypadku poważnych przewinień, obowiązywanie kary może zostać rozszerzone na wszystkie kategorie rozgrywek klubowych UEFA.

 

Bereszyński został ostatecznie zawieszony przez Komisję Dyscyplinarną na trzy mecze. Kara objęła wszystkie rozgrywki klubowe UEFA i przeszła na następny sezon (mecz z Apollonem był ostatnim Legii „w Europie” w ubiegłym sezonie). 

 

Warto również wspomnieć o art. 22 pkt. 5 ww. regulaminu, zgodnie z którym zawieszenie za żółte kartki w rozgrywkach klubowych wygasa wraz z końcem sezonu. W sprawie Bereszyńskiego przepis ten rzecz jasna nie znajdzie zastosowania, bowiem przyczyną zawieszenia była czerwona kartka.

 

 

II. Odbycie kary zawieszenia

 

Przepisy

 

Jako zwycięzca rozgrywek T-Mobile Ekstraklasy w sezonie 2013/2014, Legia zakwalifikowała się do rozgrywek Ligi Mistrzów w sezonie 2014/2015. Warszawiacy rozpoczęli je od drugiej rundy eliminacyjnej w ramach tzw. ścieżki mistrzów. To właśnie w tych rozgrywkach Bereszyński miał odbyć karę trzech meczów.

 

Zgodnie z art. 18 pkt. 1 Regulaminu rozgrywek Ligi Mistrzów w sezonie 2014/2015 (Regulations of the UEFA Champions League, 2012-15 Cycle, 2014/15 Season):

 

In order to be eligible to participate in the UEFA club competitions, players must be registered with UEFA within the requested deadlines to play for a club and fulfil all the conditions set out in the following provisions. Only eligible players can serve pending suspensions.

 

Tłumaczenie:

 

Aby zawodnik był uprawniony do udziału w rozgrywkach klubowych UEFA, musi być on, we właściwych terminach, zgłoszony w UEFA do gry w klubie oraz spełniać warunki określone w przepisach poniższych. Wyłącznie zawodnicy uprawnieni [do udziału w rozgrywkach klubowych UEFA – przyp. wł.] mogą odbyć będącą w toku karę zawieszenia.

 

Powyższy przepis jest dla sprawy Bereszyńskiego kluczowy. Przewiduje on, że kara zawieszenia obejmuje te mecze w rozgrywkach klubowych UEFA, do udziału w których ukarany zawodnik jest uprawniony, tj. do których ukarany zawodnik został zgłoszony (warunkiem udziału w rozgrywkach jest zgłoszenie doń). Na tym właśnie polega dolegliwość kary zawieszenia, by ukarany zawodnik nie mógł wystąpić w meczach, w których potencjalnie – gdyby kary nie orzeczono –  wystąpić by mógł. Owa potencjalność występu uzależniona jest tylko od jednego warunku, a mianowicie uprawnienia do udziału w rozgrywkach (a zatem zgłoszenia doń), nie zaś do innych okoliczności, jak kontuzje, zawieszenie na podstawie regulaminu klubowego etc. W przeciwnym razie, przykładowo, klub mógłby nie zgłosić do rozgrywek klubowych UEFA zawodnika, który został ukarany karą zawieszenia, a w danym okresie jest kontuzjowany, tak, aby kara zawieszenia przypadła na mecze, w których zawodnik ten i tak nie mógłby wystąpić z powodu kontuzji. W ten sposób doszłoby do obejścia kary zawieszenia. Natomiast zgodnie z ww. przepisem, w takiej sytuacji (i innych podobnych) klub może:

 

a) zgłosić do rozgrywek kontuzjowanego (czy zawieszonego) zawodnika – wówczas kara zawieszenia przypada wprawdzie na okres, w którym ukarany zawodnik nie może występować z powodu kontuzji, lecz dolegliwość polega na tym, że „zabiera” on miejsce zawodnikowi zdrowemu, zdolnemu do występu;

 

b) nie zgłaszać do rozgrywek zawodnika kontuzjowanego – wówczas pomimo absencji w meczach przypadających na okres kontuzji zawodnika, zawodnik odbędzie karę dopiero wtedy, gdy po wyleczeniu urazu zostanie zgłoszony do rozgrywek (o ile będzie to dopuszczalne). Wprawdzie nie „zabierze” on miejsca w okresie kontuzji, ale dopiero po jej wyleczeniu.

 

Fakty

 

Bereszyński nie został zgłoszony do udziału w drugiej rundzie eliminacji Ligi Mistrzów (dwumecz z St. Patricks' Athletic), a dopiero w trzeciej (dwumecz z Celtikiem). W rezultacie, oba mecze przeciwko mistrzowi Irlandii nie zostały objęte karą zawieszenia, a jedynie pierwszy mecz przeciwko Celtikowi. Tym samym przed rewanżem, w którym Bereszyński wystąpił przez cztery minuty, odbył on karę zawieszenia zaledwie w jednej trzeciej.

 

 

III. Konsekwencje dla Legii

 

Przepisy

 

Zgodnie z art. 21 pkt. 1  Regulaminu rozgrywek Ligi Mistrzów w sezonie 2014/2015:

 

The provisions of the UEFA Disciplinary Regulations apply for all disciplinary offences committed by clubs, officials, members or other individuals exercising a function at a match on behalf of an association or club, unless the present regulations stipulate otherwise. 

 

Przepis ten stanowi odesłanie do stosowania Regulaminu Dyscyplinarnego UEFA (UEFA Disciplinary Regulations, Edition 2014, dalej „Regulamin Dyscyplinarny”) w zakresie, w jakim powyższy Regulamin nie stanowi inaczej.

 

Przechodząc do Regulaminu Dyscyplinarnego, w art. 6 pkt. 1 wymienione są środki dyscyplinarne, które można zastosować w stosunku do członków UEFA lub klubów. Jednym z nich (lit. g) jest:

 

The following disciplinary measures may be imposed on member associations  and clubs: (...) order that a match be forfeited.

 

Przepis ten stanowi o tzw. walkowerze. Szczegółowe regulacje dotyczące tego środka dyscyplinarnego zawiera art. 21, zatytułowany Forfeit. Istotne dla przypadku Bereszyńskiego są przepisy art. 21 pkt. 2-3.

 

2. A match is declared forfeit if a player who has been suspended following a disciplinary decision participates in the match. 

 

3. A match may be declared forfeit if a player who is ineligible under the regulations of the competition concerned participates in the match, as long as the opposing team files a protest. 

 

Pierwszy z nich stanowi o obligatoryjnym zweryfikowaniu wyniku meczu jako walkower w przypadku udziału w meczu zawodnika zawieszonego na podstawie decyzji dyscyplinarnej. Drugi – o fakultatywnym – w przypadku udziału w meczu zawodnika nieuprawnionego do udziału w przedmiotowych rozgrywkach, stosownie do ich regulaminu, przy czym wstępną przesłankę stanowi wniesienie protestu przez drużynę przeciwną.

 

Art. 21 pkt. 4-5 wymienia konsekwencje weryfikacji wyniku meczu jako walkower:

 

4. The consequences of a match being declared forfeit are as follows: 

a) the team forfeiting the match is deemed to have lost 3-0 (5-0 in futsal competitions), unless the actual result is less favourable to the member association or club at fault, in which case that result stands; 

b) if necessary, the UEFA administration amends the member association or club’s ranking in the relevant competition accordingly. 

 

5 If a match is declared forfeit, offences committed during the match remain punishable. 

 

Co do zasady zatem, drużyna, w której wystąpił zawodnik ukarany karą zawieszenia lub nieuprawniony do udziału w rozgrywkach, przegrywa mecz w stosunku 3:0, chyba że wynik „boiskowy” jest dlań mniej korzystny. Innymi słowy, w przypadku porażki 4:0, pomimo weryfikacji jako walkower, wynik meczu nie ulegnie zmianie. Fakultatywnie, jeśli jest to konieczne, pozycja członka UEFA lub klubu w odpowiednich rankingach UEFA może zostać zweryfikowana (zmieniona). Nadto, przewinienia popełnione w trakcie takiego podlegają karze. 

 

Fakty

 

Po pierwsze, pomimo odbycia jednego z trzech meczów kary zawieszenia Bereszyński wystąpił w rewanżu z Celtikiem, Komisja ds. Kontroli, Etyki i Dyscypliny (Control, Ethics and Disciplinary Body, dalej „Komisja”) – zgodnie z przepisem art. 21 pkt. 2 Regulaminu Dyscyplinarnego – obowiązana była zweryfikować mecz jako walkower. Decyzja ta nie miała charakteru fakultatywnego – pozostawiając do uznania Komisji, czy pomimo naruszenia przepisów zastosować środek dyscyplinarny w postaci walkowera, czy też nie – a obligatoryjny. Innymi słowy, w tym przypadku Komisja sama naruszyłaby wspomniany przepis, gdyby nie orzeczono walkowera, co mogło uzasadniać wniesienie odwołania przez Celtic. Nie była to więc w żadnym razie kwestia interpretacji – przepisy UEFA, znajdujące zastosowanie do przypadku Bereszyńskiego, są w tym zakresie jasne.

 

Po drugie, werfyikacja wyniku rewanżu jako walkower na niekorzyść Legii nie stanowi podstawy do wykluczenia z rozgrywek Ligi Mistrzów. Awans Celtiku do czwartej rundy eliminacyjnej znajduje oparcie w wyniku dwumeczu, który po decyzji Komisji wynosi 4:4, premiując awansem mistrzów Szkocji na podstawie tzw. zasady bramek zdobytych na wyjeździe (art. 8 pkt 1 zd. 1 w zw. z art. 7 pkt 2 Regulaminu rozgrywek Ligi Mistrzów w sezonie 2014/2015).

 

 

IV. Co dalej?

 

Przepisy

 

O godzinie 11:30, za pośrednictwem oficjalnej strony internetowej, Legia wystosowała krótkie oświadczenie:

 

Zgodnie z decyzją Control Ethics and Disciplinary Body UEFA z dnia 8 sierpnia 2014 roku wynik meczu Celtic FC - Legia Warszawa, rozegranego w ramach III rundy kwalifikacyjnej Ligi Mistrzów UEFA w dniu 6 sierpnia 2014 r., został zweryfikowany jako walkower (wynik 3:0) dla drużyny Celtic FC. Klub złożył wniosek o wydanie uzasadnienia i po jego otrzymaniu wniesie stosowne odwołanie.

 

O decyzjach Komisji stanowi art. 52 Regulaminu Dyscyplinarnego. Zgodnie z tym przepisem, Komisja – co do zasady – wydaje decyzję bez sporządzania uzasadnienia, notyfikując stronom (tu: Legii i Celtikowi) jedynie jej sentencję. Strony poucza się o prawie do złożenia, na piśmie, w terminie pięciu dni, wniosku o doręczenie decyzji wraz z uzasadnieniem (de facto więc o sporządzenie uzasadnienia). W przypadku niezłożenia takiego wniosku w powyższym terminie, decyzja Komisji staje się ostateczna i wiążąca, a także uznaje się, że strony zrzekły się prawa do wniesienia odwołania. Termin na wniesienie odwołania biegnie od doręczenia stronie decyzji wraz z uzasadnieniem; jeżeli strona wniesie odwołanie w terminie na złożenie wniosku o doręczenie decyzji z uzasadnieniem, uznaje się, że strona wniosła o to ostatnie.

 

Podstawę odwołania określa art. 53 pkt 1 Regulaminu Dyscyplinarnego. Przepis ten wskazuje, że strony, których decyzja Komisji bezpośrednio dotyczy/na które decyzja Komisji wpływa w sposób bezpośredni, mogą wnieść odwołanie. Właściwym do rozpoznania odwołania jest Komisja Odwoławcza (art. 24 pkt 4). Termin na poinformowanie przez stronę o zamiarze wniesienia odwołania, zgodnie z art. 53 pkt 2, wynosi trzy dni od doręczenia stronie decyzji wraz z uzasadnieniem. Następnie strona ta ma pięć dni, począwszy od upływu powyższego terminu, na uzasadnienie odwołania (art. 53 pkt 3 zd .1). Opłata od wniesienia odwołania wynosi 1.000 € ( art. 52 pkt 4).

 

Co ważne, przez wniesienie odwołania nie zostaje wstrzymane (zawieszone) wykonanie decyzji Komisji. Przewodniczący Komisji Odwoławczej może jednakże, na uzasadnione żądanie strony, wstrzymać (zawiesić) wykonanie decyzji Komisji, przy czym żądanie to nie może zostać zgłoszone przed doręczeniem stronie decyzji wraz z uzasadnieniem (art. 55).

 

Komisja odwoławcza obraduje za zamkniętymi drzwiami i w zakresie postępowania odwoławczego, ponownie rozpoznaje sprawę w zakresie stanu faktycznego oraz prawnego (art. 58 ust. 1-2).

 

Komisja Odwoławcza może zaskarżoną decyzję: utrzymać w mocy, zmienić lub uchylić, a w przypadku fundamental mistrial (tj. szczególnie doniosłego błędu na etapie postępowania przed Komisją) – uchylić i przekazać Komisji do ponownego rozpoznania.

 

Zgodnie z art. 58 pkt. 7 Regulaminu Dyscyplinarnego, decyzja Komisji Odwoławczej jest ostateczna (i wiążąca), z zastrzeżeniem jednak prawa stron do wniesienia odwołania do Trybunału Arbitrażowego ds. sportu w Lozannie (Court of Arbitration for Sport). Następuje to w trybie art. 62-63 Statutu UEFA (UEFA Statutes,  Edition 2014).

 

I tu procedura jest podobna: odwołanie do CAS mogą wnieść jedynie strony, których decyzja (tu: Komisji Odwoławczej) bezpośrednio dotyczy/na które decyzja wpływa w sposób bezpośredni (art. 62 pkt 2); termin na wniesienie odwołania wynosi dziesięć dni od doręczenia decyzji (art. 62 pkt 3); odwołanie do CAS można wnieść po wyczerpaniu „wewnętrznej” procedury odwoławczej UEFA (art. 62 pkt 4); wniesienie odwołania do CAS nie ma skutku wstrzymującego (zawieszającego) wykonanie zaskarżonej decyzji, z zastrzeżeniem kompetencji CAS do wstrzymania (zawieszenia) sankcji (środków) dyscyplinarnych na czas trwania postępowania (art. 62 pkt 5); CAS nie bierze pod uwagę okoliczności oraz dowodów, które odwołujący – działając z zachowaniem należytej staranności – mógł powołać w postępowaniu przed właściwym ciałem UEFA, ale tego nie uczynił  (art. 62 pkt 6).

 

 

Mateusz Jaworski

 

 

*Tłumaczenia powołanych w tekście tytułów aktów prawnych oraz ich przepisów są tłumaczeniami własnymi autora.