Mundial z perspektywy prawnika, czyli znane i nieznane postanowienia regulaminu Mistrzostw Świata
2022-11-30 15:45:04; Aktualizacja: 1 rok temuMistrzostwa Świata w pełni. Każdego dnia emocjonujemy się kolejnymi spotkaniami na mundialu. Oprócz futbolu wiele jednak słyszymy o innych aspektach: matematyce, strojach czy wymogach organizacyjnych. Skąd o nich wiemy?
REGULAMIN TURNIEJU
Turniej w Katarze ma oczywiście swój regulamin uchwalony przez FIFA, organizatora zawodów, i zaakceptowany przez wszystkich uczestników. Regulamin jest dostępny w każdym czasie na stronie FIFA. Turniej finałowy odbywa się zgodnie z regulaminem i według reguł w nim opisanych. Regulamin zawiera wiele ciekawych postanowień, które warto znać, aby lepiej zrozumieć przebieg turnieju.
AWANSE Z GRUPYPopularne
W obecnej fazie mistrzostw najważniejszym pytaniem jest kwestia awansów z grupy. Który zespół awansuje do fazy pucharowej w razie zdobycia równej liczby punktów? Organizator zdecydował się w takiej sytuacji przyznać prymat różnicy bramek zdobytych we wszystkich meczach fazy grupowej. W razie równości decyduje liczba bramek strzelonych. W drugiej fazie analizy przy dalszej równości bierzemy pod uwagę mecze bezpośrednie, różnicę bramek w nich i liczbę goli strzelonych (te dotyczy sytuacji gdy „mała tabela” obejmuje więcej niż dwa zespoły).
Gdy i to nie przyniesie rezultatu, tworzy się ranking bazujący na otrzymanych upomnieniach i wykluczeniach. Za żółtą kartkę zawodnik otrzymuje minus punkt, za dwie żółte skutkującą czerwoną minus trzy punkty, za bezpośrednią czerwoną kartkę minus cztery punkty, a za żółtą a następnie bezpośrednią czerwoną minus pięć punktów. Powyższa punktacja dotyczy każdego meczu oddzielnie, natomiast ranking sumuje się dla wszystkich meczów fazy grupowej. Wygrywa oczywiście drużyna z mniejszą liczbą ujemnych punktów. W przypadku dalszej równości rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez FIFA. Nie należy mylić powyższego kryterium kartkowego z rankingiem fair play zakończonym nagrodą fair play mistrzostw, który jest znacznie bardziej rozbudowany i obejmuje nie tylko kartki, ale też między innymi zachowanie sztabów szkoleniowych oraz kibiców danego zespołu.
W „polskiej” grupie nie może dojść do sytuacji, w której więcej niż dwie drużyny mają taką samą liczbę punktów, natomiast łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której będziemy musieli sięgnąć do rankingu kartkowego. Będzie tak np. w przypadku wygranej Meksyku z Arabią Saudyjską 2:0 i porażce Polski z Argentyną w takim samym wymiarze. Rywalizować na kartki będą tutaj Polska i Meksyk. Podobnie w razie remisu Argentyny z Polską i zwycięstwa Meksyku na Arabią Saudyjską 3:0. W takiej sytuacji na kartki porywalizują Argentyna i Meksyk.
KARTKI
Kartki jednak nie tylko dotyczą powyższego rankingu niezbędnego do rozstrzygnięcia awansów, ale także są istotne z uwagi na groźbę zawieszenia zawodników. Żółte kartki z eliminacji kasują się, jednak zawieszenia z kartek czerwonych należy odpracować w turnieju finałowym.
Podczas turnieju finałowego dwie kartki żółte w różnych meczach oznaczają jeden mecz zawieszenia. Kartka czerwona, będąca wynikiem dwóch żółtych kartek, oraz bezpośrednia kartka czerwona oznaczają także jeden mecz zawieszenia, a więc inaczej niż na przykład w rozgrywkach krajowych, gdzie przyzwyczajeni jesteśmy, że za samoistną czerwoną kartkę automatyczna pauza wynosi dwa mecze.
Oczywiście podczas postępowania dyscyplinarnego dyskwalifikacja za samoistną czerwoną kartkę może ulec podwyższeniu. Starsi czytelnicy zapewne pamiętają pauzę Daniele de Rossiego na Mistrzostwach Świata w Niemczech. Włoski pomocnik „wyleciał” z boiska w pierwszym meczu turnieju, by powrócić dopiero w finale. Pojedyncze kartki zostają skasowane po ćwierćfinałach. Reguła ta obowiązuje w większości turniejów od blisko 20 lat, a jako główny motyw jej wprowadzenia podaje się nieobecność wykartkowanego Pavla Nedveda w finale Ligi Mistrzów w 2003 roku.
ONE LOVE I WYCOFANIE Z TURNIEJU
Wiele kontrowersji wzbudziły kwestie strojów. Chodziło zwłaszcza o koszulki treningowe reprezentacji Danii oraz opaski „One Love”, do użycia których przymierzały się na przykład reprezentacje Anglii i Niemiec. FIFA skorzystała tutaj także z zapisów regulaminu turnieju mówiącego, że jest ostatecznym akceptantem strojów uczestników mundialu. Wszelkie części garderoby i ich próbki muszą być przedstawione uprzednio przedstawicielom FIFA dla otrzymania uprzedniej akceptacji. W przypadku braku takiej akceptacji dana drużyna musi po prostu zmienić odzież na spełniającą wymogi FIFA. Federacja ma tutaj pełną władzę zgodnie z uchwalonym przez siebie regulaminem.
Szereg osób namawiało do bojkotu mundialu i wycofania się z turnieju. Także taką sytuację przewidziano w regulaminie mistrzostw. Wycofanie się z turnieju w jego trakcie (a także na 30 dni przed jego rozpoczęciem) oznacza dla danej drużyny (federacji krajowej) automatyczną karę dyscyplinarną w wysokości 500 000 franków szwajcarskich oraz ewentualne inne sankcje zależne od okoliczności wycofania się danej drużyny z mistrzostw.
PRZYLOT NA TURNIEJ
Tuż przed turniejem pojawiały się liczne dyskusje i kontrowersje dotyczące daty przylotu polskiej reprezentacji do Kataru. Pojawiały się głosy, że lepiej byłoby przelecieć wcześniej i aklimatyzować się dłużej lub przeciwnie, skrócić okres aklimatyzacji i wyjść na pierwszy mecz „z marszu”. Jak okazuje się, ta druga opcja była zabroniona przez przepisy FIFA. Te bowiem nakazywało drużynom pojawić się w Katarze na minimum pięć dni przed pierwszym meczem. Polska reprezentacja, debiutująca na turnieju we wtorek 22 listopada 2022 roku, pojawiła się w Dosze w czwartek 17 listopada 2022 roku, a więc w ostatnim dozwolonym regulaminem terminie.
FIFA nakazuje także z korzystania z bazy noclegowej i treningowej państwa gospodarza właśnie na minimum pięć dni przed meczem do następnego dnia po dniu odpadnięcia z turnieju.
POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNE I ROZWIĄZYWANIE SPORÓW
Pojawiające się incydenty dyscyplinarne rozstrzygają organy dyscyplinarne FIFA. Kilka takich postępowań już wszczęto między innymi w zakresie zachowania kibiców. Postępowanie takie np. ma Meksyk za zachowanie swoich fanów podczas meczu z Polską.
Dodatkowo partycypujący w turnieju uznają jurysdykcję Trybunału ds. Sportu w Lozannie (CAS) w zakresie rozwiązywania sporów. Na czas mistrzostw powołano specjalny wydział CAS, będący w gotowości do szybkiego rozwiązywania takich sporów. Przyjęto także specjalny regulamin rozstrzygania mundialowych spraw.
Mistrzostwa Świata to niezwykle interesujący czas zarówno na boisku jak i poza nim. Także prawnicy krajowych federacji mogą mieć podczas nich sporo pracy.
MATEUSZ STANKIEWICZ, radca prawny
www.stankiewicz-kancelaria.pl
Twitter: @Mat_Stankiewicz