Uzasadnienie Komisji Licencyjnej ws. Ruchu. „Najistotniejszymi elementami nałożonej sankcji jest jej funkcja edukacyjna i prewencyjna”

Kara wymierzona Ruchowi ma związek z tym, że chorzowianie od lat zatajali przed Komisją Licencyjną długi, wynikające choćby z podpisywania z zawodnikami podwójnych kontraktów (w celu optymalizacji finansowej) – jednej przez sam klub, drugiej przez Fundację „Ruch Chorzów”. Pieniędzy z tytułu tych drugich zawodnicy w ogóle nie otrzymywali.

Komisja Licencyjna postanowiła zaakceptować wniosek zarządu zespołu z Górnego Śląska i nałożyła na klub z tytułu naruszenia wymogu F09 Podręcznika sankcję regulaminową odjęcia ośmiu punktów w bieżącym sezonie z jednoczesnym zawieszeniem odebrania czterech punktów do dnia 31 stycznia 2017 roku, które to zostaną anulowane w przypadku spłaty do tego terminu przez władze drużyny lub fundację wszystkich zaległości finansowych w stosunku do pracowników fundacji będących jednocześnie piłkarzami klubu. W praktyce, po podziale punktów i naprawieniu sytuacji finansowej w wyznaczonym terminie, Ruch może stracić... zaledwie dwa punkty.

W poniższym obszernym uzasadnieniu możemy dowiedzieć się, dlaczego chorzowski klub otrzymał tak... łagodną karę.

W nawiązaniu do komunikatu, który pojawił się na stronie Polskiego Związku Piłki Nożnej w dniu 19 grudnia 2016 roku w godzinach wieczornych i zgodnie z informacją tam zawartą Komisja ds. Licencji Klubowych PZPN przedstawia po raz pierwszy całą treść decyzji wraz z jej uzasadnieniem. Upublicznienie treści przedmiotowej decyzji podyktowane jest przede wszystkim walorem edukacyjnym dla pozostałych Klubów.

Komisja ds. Licencji Klubowych PZPN postanowiła:

1. Nałożyć na Ruch Chorzów SA sankcję regulaminową w postaci odjęcia 8 (ośmiu) punktów w sezonie rozgrywkowym 2016/2017 z poniższym zastrzeżeniem:

• W przypadku spłaty zadłużenia powstałego do dnia 30 czerwca 2016 roku w Fundacji Ruch Chorzów w stosunku do byłych i obecnych zawodników Ruchu Chorzów SA w terminie do 31 stycznia 2017 roku powyższa kara zostaje ograniczona do odjęcia 4 (czterech) punktów w sezonie rozgrywkowym 2016/2017

2. Zobowiązać Klub do udostępnienia ekspertom finansowym Komisji wszystkich niezbędnych dokumentów potrzebnych do zweryfikowania spłaty zadłużenia przez Fundację Ruch Chorzów powstałych do 30 czerwca 2016 roku wobec byłych i obecnych zawodników Ruchu Chorzów SA.

2. W tak ustalonym stanie faktycznym podjęto następujące czynności:

W toku analizy stanu faktycznego i w celu ustalenia ram prawnych, o które powinna się oprzeć decyzja, Komisja przeanalizowała następujące zagadnienia prawne:

• czy zgodnie z Podręcznikiem, zobowiązania klubu wobec piłkarza z tytułu innych obowiązków niż gra w piłkę nożną podlegają ochronie licencyjnej?
• czy w świetle punktu 10.2.2 Podręcznika, w brzmieniu:

1. Wnioskodawca powinien określić zakres sprawozdawczości, tzn. podmiot lub grupa podmiotów (np. pojedynczy podmiot, skonsolidowane lub połączone sprawozdania finansowe), w odniesieniu do których musi dostarczać informacje finansowe.

2. Zakres sprawozdania musi obejmować wszystkie podmioty, w których księgach rachunkowych ujmuje się: a. wynagrodzenie wypłacane pracownikom (w rozumieniu Kryterium F.04), wynikające ze wszelkich zobowiązań prawnych; oraz b. koszty/przychody związane z nabyciem/sprzedażą, rejestracją zawodnika.”

Fundacja Ruch Chorzów powinna zostać uznana za część podmiotu sprawozdawczego tj. licencjobiorcy (Ruchu Chorzów SA) dla potrzeb licencyjnych?

• czy zobowiązania Fundacji Ruch Chorzów mogą być uznane za naruszenie kryterium F03 i F.04 podręczników licencyjnych dla Klubów Ekstraklasy w latach 2012 - 2016 i kryterium F09 w sezonach 15/16 i 16/17?
• zy wynagrodzenia ustalone w umowach między Fundacją Ruch Chorzów a zawodnikami tego Klubu powinny być uznane za wliczane do limitu wynagrodzeń ustalonego przez Komisję na podstawie decyzji licencyjnych przyznających Klubowi Licencję na rozgrywki Ekstraklasy w poprzednich sezonach pomimo nałożenia sankcji ograniczającej wynagrodzenia w Klubie?

3. W toku postępowania wyjaśniającego, przeprowadzonego na posiedzeniach plenarnych w dniach 13 i 19 grudnia 2016 roku, Komisja dokonała następującej wykładni wskazanych powyżej i istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przepisów Podręcznika:

• Komisja uznała, że na podstawie punktu 10.6.2 Podręcznika, zobowiązaniami podlegającymi ochronie licencyjnej są wszystkie zobowiązania wobec zawodników tj. zarówno te zaciągnięte wobec zawodników jako sportowców uprawiających sport piłki nożnej jak i te zaciągnięte wobec zawodników z tytułu świadczenia przez nich usług/pracy w innym charakterze (w tym w zakresie marketingu, wizerunku, public relations, szkolenia młodzieży etc.)
• nie byłoby jednak chronione wynagrodzenie zawodnika z tytułu umów obejmujących inną pracę/usługi, które jednocześnie nie pozostawałyby w związku funkcjonalnym, faktycznym i innym z jego kontraktem na uprawianie sportu piłki nożnej (np. pracownik ochrony). Związki, o których mowa w zdaniu poprzedzającym należy rozumieć jako takie, które nie zaszłyby gdyby zawodnik nie zawierał umowy z Klubem na uprawianie sportu piłki nożnej, w drużynach prowadzonych przez Klub.
• na podstawie punktu 10.2.2.d Podręcznika, zobowiązania wobec zawodników rozumiane w sposób jak powyżej są chronione na podstawie regulacji licencyjnych, nawet wtedy, gdy do ich wypłaty zobowiązany jest podmiot niepowiązany z klubem w rozumieniu Podręcznika Licencyjnego dla Klubów Ekstraklasy na Sezon 2016/2017 i następne.
• zobowiązania podmiotu objętego wspólnym wnioskiem licencyjnym na podstawie punktu 10.2.2 Podręcznika, podlegają takiej samej ochronie jak zobowiązania Klubu, a więc mają do nich zastosowanie kryteria F03, F04, F09 Podręcznika oraz limity płacowe nakładane na podstawie decyzji licencyjnych przez Komisję ds. Licencji Klubowych PZPN.

4. W ślad za powyższymi ustaleniami Komisja doszła do następujących wniosków, będących podstawą rozstrzygnięcia:

• Fundacja Ruch Chorzów ponad wszelką wątpliwość winna być ujęta łącznie we wniosku licencyjnym, zarówno na podstawie punktu 10.2.2.c Podręcznika, ponieważ jest częścią grupy prawnej i ponosi koszty oraz otrzymuje przychody z działalności piłkarskiej zdefiniowanej w podpunktach c-j punktu 10.2.3. Podręcznika, czyli:

c. dystrybucja biletów;
d. sponsorowanie i reklama;
e. transmisja tv i sprzedaż innych praw medialnych;
f. sprzedaż towarów i oferta hospitality;
g. działania klubu (np. administracja, działalność w dniach meczowych i podróże);
h. finansowanie (w tym finansowanie, dla którego zabezpieczeniem lub zastawem jest majątek Wnioskodawcy);
i. użytkowanie Stadionu i obiektów treningowych oraz zarządzanie nimi;
j. prowadzenie sekcji młodzieżowej.

„jakikolwiek podmiot, niezależnie od tego czy jest ujęty w strukturze grupy prawnej, który generuje przychody i/lub świadczy usługi i/lub ponosi koszty w odniesieniu działań piłkarskich, jak określono w ust. 3 a) i b) poniżej” (tj. w ust. 3 pkt 10.2)

• w toku postępowania nie było możliwe jednoznaczne rozstrzygnięcie czy umowy o pracę zawierane między zawodnikami Ruchu Chorzów SA a Fundacją Ruch Chorzów były faktycznie wykonywane i w jakim zakresie, gdyż nie było to istotą postępowania przed Komisją w niniejszej sprawie, bowiem jak wykazano wyżej, zobowiązania Fundacji Ruch Chorzów wobec zawodników Klubu Ruch Chorzów podlegają ochronie licencyjnej w każdym przypadku.
• Komisja jednoznacznie wykluczyła, że celem umów zawieranych pomiędzy Fundacją Ruch Chorzów a piłkarzami, było obejście przepisów licencyjnych. Zdaniem Komisji, Ich celem była optymalizacja zobowiązań publiczno-prawnych co mieści się w granicach postępowania dopuszczalnego na gruncie prawa powszechnego. Komisja uznała, że dowodzą tego:

– termin rozpoczęcia działań związanych z podziałem wynagrodzenia zawodników Ruchu Chorzów na wypłacane w Klubie i Fundacji (na kilka miesięcy przed pierwszym ograniczeniem funduszu wynagrodzeń przez Komisję decyzją z dnia 15 maja 2013 roku);

– termin zakończenia dokonywania podziału wynagrodzenia zawodników (tj. bezpośrednio po otrzymaniu interpretacji podatkowej akceptującej inną formę optymalizacji obciążeń podatkowych);

– wnioski Ruchu Chorzów do Komisji w sprawie zwiększenia limitu wynagrodzeń składane w poprzednich procesach licencyjnych (za każdym razem z pozytywną decyzją Komisji);

– fakt, że umowy z Fundacją były zawierane na minimalne kwoty, a łączna kwota wypłacana przez Fundację stanowiła relatywnie niewielką część całości budżetu płacowego w klubie.

5. W związku z powyższym przy wydaniu orzeczenia Komisja kierowała się następującymi przesłankami:

a. bezsporna jest wina Ruchu polegająca na niepłaceniu piłkarzom części wynagrodzeń;

b. nie budzi również wątpliwości błąd polegający na niewykazaniu Fundacji we wniosku licencyjnym, przy czym był to błąd nieświadomy, popełniony bez premedytacji;

c. norma zapisana w punkcie 10.2.2 jest przepisem stosunkowo nowym, który w dotychczasowej praktyce nie był stosowany przez kluby, nie był tez dotąd ściśle egzekwowany przez Komisję ani publicznie komentowany w środowisku piłkarskim.

Komisja w konsekwencji uznała, że na obecnym etapie funkcjonowania przepisu będącego kluczową podstawą niniejszego orzeczenia, a więc pkt 10.2.2 Podręcznika, a także niskiej świadomości środowiska piłkarskiego w tym zakresie, najistotniejszymi elementami nałożonej sankcji jest jej funkcja edukacyjna i prewencyjna – uświadomienie całemu środowisku celu, istoty i wagi tego przepisu, a nie surowe sankcjonowanie Klubu za jego pominięcie.

Zdaniem Komisji, klub Ruch Chorzów SA należało surowo ukarać za samo nieregulowanie zobowiązań wobec zawodników, a nie za niewykazanie zobowiązań Fundacji Ruch Chorzów wobec zawodników we wniosku licencyjnym.

Jako okoliczność łagodzącą Komisja potraktowała postawę Klubu – współpracę w ustalaniu faktów, deklarację szybkiej spłaty zaległych zobowiązań Fundacji, fakt, że klub wygasił praktykę zawierania podwójnych umów w 2015 roku, przyznanie się Klubu do winy i deklarację przestrzegania punktu 10.2.2 Podręcznika Licencyjnego dla Klubów Ekstraklasy na Sezon 2016/2017 i następne (rozumianego zgodnie z przedstawioną powyżej interpretacją) w przyszłości.

Jednakże, Komisja wzięła pod uwagę fakt, że po raz kolejny Klub Ruch Chorzów SA pozostaje w zwłoce w regulowaniu zobowiązań wobec zawodników.

Komisja uznała ponadto, że najważniejszym i nadrzędnym celem jej działania na tym etapie i w tych okolicznościach jest doprowadzenie do jak najszybszego zaspokojenia roszczeń zawodników w stosunku do Fundacji Ruch Chorzów.

Nie można jednak zdaniem Komisji abstrahować od faktu niepłacenia zawodnikom i dopuszczania do znacznego zadłużenia wobec zawodników podmiotu, który funkcjonalnie, a także personalnie jest powiązany z Klubem Ruch Chorzów SA. Komisja uznała, że sankcją proporcjonalną i sprawiedliwą jest pozbawienie klubu 8 punktów z zawieszeniem części sankcji w postaci 4 punktów pod warunkiem spłaty całości zobowiązań wobec zawodników w terminie do 31 stycznia 2017 r., mając także na uwadze, że niniejsze orzeczenie dotyczy wyłącznie postępowania w zakresie kryterium F09 Podręcznika Licencyjnego dla Klubów Ekstraklasy na Sezon 2016/2017 i następne, a Komisja wszczęła niezależne postępowanie dotyczące kryteriów F01 i F04 za poprzednie sezony oraz dotyczące nałożonych przez Komisję limitów płac.