(R)ewolucja w kontraktach piłkarskich. PZPN uchwalił nowe przepisy

Uchwała ta oznaczona została numerem VI/90 i wejdzie w życie 1 stycznia 2024 roku. Choć związek zdecydował się na długi okres vacatio legis, warto już teraz przyjrzeć się postanowieniom uchwały i ich rozwiązania stosować w obecnie zawieranych kontraktach. Co dokładnie się zmieni? To rewolucja czy ewolucja?

KLAUZULA ODSTĘPNEGO

Po pierwsze, PZPN zdecydował się na bardziej szczegółowe uregulowanie, sprawiającej sporo problemów w praktyce, klauzuli odstępnego. W przepisach wskazano, że kwota odstępnego w braku innych zapisów w klauzuli stanowi kwotę brutto, a więc zawiera w sobie podatek od towarów i usług (VAT). To bardzo istotne przecięcie dotychczasowych kontrowersji i potwierdzenie prawidłowego stanowiska mówiącego o tym, że „goła” kwota zawsze jest kwotą brutto. Klauzula będzie musiała zawierać termin jej wykonania, a sama egzekucja będzie możliwa jedynie w oknach transferowych.

Klauzula odstępnego będzie mogła być wyrażona zarówno kwotowo, jak i też poprzez określenie sposobu jej ustalenia (np. częściowo jako procent z kolejnego transferu, lub kwotę zmieniającą się w zależności od klasy rozgrywkowej klubu odstępującego, lub pozyskującego zawodnika). Doprecyzowano także, że skutek rozwiązania kontraktu nastąpi automatycznie z chwilą uznania rachunku bankowego klubu.

Zgodnie z obecną praktyką ustalono także, że kwotę może uiścić zarówno zawodnik, jak i pozyskujący go klub. Zawodnik po wykonaniu klauzuli odstępnego będzie mógł odejść tylko do klubu, który wpłacił kwotę odstępnego.

PRAWO PIERWOKUPU I ODKUPU ZAWODNIKA

Związek umieścił w nowych minimalnych wymaganiach przepisy potwierdzające możliwość zastrzegania w umowach transferowych możliwości pierwokupu i odkupu zawodnika. W takiej sytuacji klub uprawniony z prawa pierwokupu lub odkupu będzie mógł podpisać z zawodnikiem kontrakt na okres przypadający po wykonaniu prawa pierwokupu.

Pierwokup to prawo pierwszeństwa nabycia praw do zawodnika. Odkup z kolei to możliwość dokonania zwrotnego przeniesienia praw do zawodnika na klub uprzednio sprzedający gracza.

Zarówno przy realizacji praw pierwokupu i odkupu, jak i przy skorzystaniu z klauzuli odstępnego wprowadzono nakaz wyznaczenia przez klub odstępujący zawodnika dogodnego terminu na przeprowadzenie badań medycznych.

OPCJE AUTOMATYCZNE, CZYLI WARUNKI

W przepisach pojawia się kolejny znany rynkowi transferowemu instrument w postaci tzw. automatycznych opcji (określenie z prawnego punktu widzenia nieprawidłowe), a więc klauzul warunkowego przedłużenia kontraktu uzależnionego od konkretnych zdarzeń niezależnych od stron. Przykładem takiego zdarzenie jest rozegranie określonej liczby minut, czy awans do danej klasy rozgrywkowej. Przepisy potwierdzają legalność i dopuszczalność takich klauzul, jednocześnie precyzując, że dokonane w ten sposób przedłużenie kontraktu nie musi gwarantować dla zawodnika podwyższenia wynagrodzenia. Jest to zatem istotna różnica w stosunku do klauzul jednostronnego przedłużenia umowy, które wymagają, aby w przedłużonym okresie kontraktu zawodnik otrzymał minimum 20% podwyżki.

OPIEKA MEDYCZNA

W kontrakcie od 2024 roku będzie konieczne wskazanie warunków i sposobów zapewnienia opieki medycznej przez Klub dla zawodnika. Dodatkowo z uwagi na liczne spory w temacie sposobów i kosztów leczenia zawodników zawodnicy zyskają prawo do uzyskania drugiej niezależnej opinii lekarskiej, a w razie jej sprzeczności z opinią posiadaną przez klub, strony powinny wspólnie zlecić trzecią rozstrzygającą opinię u lekarza specjalisty będącego uznanym ekspertem w danej dziedzinie medycyny.

WYNAGRODZENIE ZAWODNIKA

Po ośmiu latach wreszcie zmieniono bardzo kłopotliwy dla wszystkich stron rynku transferowego nakaz określania kwoty wynagrodzenia zawodnika jako kwoty brutto. Coraz większa komplikacja przepisów podatkowych, mnogość form rozliczeń podatkowych oraz należności składkowych, jak też różne formy zatrudnienia sportowców – na umowy B2B jak też na kontrakty cywilnoprawne – powodowały, że często był problem z ustaleniem precyzyjnych wynagrodzeń brutto odpowiadających ustalonym kwotom „na rękę”. Nie pomagały temu także zmieniające się wciąż przepisy. Widząc to, PZPN pozwolił także na określanie wynagrodzeń w kwotach netto. Jest to z pewnością dodatkowe ułatwienie, zwłaszcza dla piłkarzy, którzy sami negocjują swoje umowy.

Druga istotna zmiana to wprowadzenie granicznej daty, do której wynagrodzenie może być wypłacane za poprzedni miesiąc kalendarzowy. Od stycznia 2024 roku to 15. dzień kolejnego miesiąca. Nie będzie już możliwe, tak częste w niższych ligach, wypłacanie wynagrodzenia do 25. dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego.

ODKŁADANIE OŚWIADCZEŃ

Wreszcie, uchwała precyzuje tak newralgiczny i konfliktogenny problem momentu składania wzajemnych oświadczeń. Obecnie doprecyzowano, że oświadczenia przesyłane listem poleconym będą składane z chwilą ich odebrania, jednak z upływem siódmego dnia od dokonania awizacji będą uznawane za doręczone.

Dodatkowo oświadczenia przesyłane mailem w formie skanów podpisanych dokumentów będą uznane za doręczone z upływem trzech dni od dnia wysłania wiadomości e-mail.

OD KIEDY OBOWIĄZUJĄ PRZEPISY?

Powyższe regulacje będą obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku. Co ciekawe, prawodawca związkowy nie zdecydował się na wprowadzenie żadnych regulacji przejściowych. Wydaje się zatem, że regulacje będą także miały zastosowanie do kontraktów już zawartych, zatem część z nich wymaga aneksowania w celu dostosowania do nowych regulacji.

Nowe przepisy z pewności stanowią dobry przyczynek do regulowania coraz bardziej skomplikowanego rynku transferowego. Stanowią one uzupełnienie i doprecyzowanie reguł już obecnych w obrocie prawnym od 2015 roku.

Jak sprawdzą się w praktyce? Przekonamy się już niebawem.

***

MATEUSZ STANKIEWICZ, radca prawny
www.stankiewicz-kancelaria.pl
Twitter: @Mat_Stankiewicz